در صورت عدم خونرسانی به ناحیه ای از مغزاختلال و توقف عملکرد مغزرخ میدهد.این امر باعث میشود که رسیدن اکسیژن و مواد غذایی به مغز مختل گردد.
در این حالت سلولهای مغزی در عرض چند دقیقه از بین میروند.سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است و درمان آن باید بلافاصله انجام شود.
علل ایجاد کننده سکته مغزی
دو علت عمده برای ایجاد سکته مغزی وجود دارد:
در حالت اول: یکی از شریان های مغز مسدود میشود که به آن سکته مغزی ایسکمیک میگوییم.
که بعلت بسته شدن یا تنگ شدن عروق خونی (تجمع چربی در جداره عروق ایجاد میشود) و لخته های خون در جریان خون حرکت کرده و در محلی که عروق دچار تنگی شده اند باعث انسداد میشوند.
در حالت دوم: یکی از شریان های مغز دچار پارگی شده و خونریزی میکنند که به آن سکته مغزی (هموراژیک)میگوییم.
علل سکته مغزی ناشی از خونریزی:
- فشارخون بالای کنترل نشده
- استفاده بیش از حد از داروی ضدانعقاد
- نقص های مادرزادی عروق مغزی مثل آنوریسم
- ضربه مغزی در تصادفات و تروماها
عوامل خطرزای ابتلا به سکته مغزی: سن، جنسیت، افزایش وزن یا چاقی، مصرف الکل، مصرف سیگار و مخدرها ، فشارخون بالا، دیابت، بیماریهای قلبی ،عفونت ها، مشکلات خونی
علائم و نشانه ها
فلجی یا بیحسی صورت و مشکلات بینایی ، سردرد، بیحسی یا فلج نیمه بدن، اختلال در تکلم ،اختلال در راه رفتن ، اشکال در بلع غذا، اختلالات شناختی، اختلالات عاطفی
حمله ایسکمیک گذرا (TIP )
هرچیزی که موقتا جریان خون را به مغز دچار اختلال کند باعث حمله ایسکمیک گذرا میشود در این حمله علائم دائمی ایجاد نمیشود و از مهم ترین دلایل آن میتوان به لخته خون اشاره کرد.
پیشگیری: شناسایی افراد در معرض خطر و تشویق آنها به رفع عوامل خطر از مهم ترین اقدامات پیشگیری کننده است .
درمان بیماران CVA
1)درمان دارویی: در بیماران با علت سکته مغزی براساس جلوگیری از تشکیل لخته خون و از بین بردن لخته ها ،پایین آوردن فشارخون و کاهش میزان کلسترول و درد تجویز میگردد.
2)جراحی:در بیمارانی که عامل سکته مغزی در آنها خونریزی میباشدجهت کم کردن فشار بر قسمت هایی از مغز که خونریزی رخ داده انجام میشود.
3)فیزیوتراپی و توانبخشی: تیم توانبخشی شامل فیزیوتراپ، کاردرمانگر و گفتاردرمانگر و روان شناس است که با همکاری هم به بیمار کمک میکنند تا بر مشکلات خود غلبه کرده و هرچه سریعتر به روال عادی زندگی برگردد.پروسه درمان سکته مغزی امری زمانبر است و نیازمند جدیت بیمار و خانواده در پیگیری منظم برنامه توانبخشی است.
علائم اولیه در مواجهه با بیماران سکته مغزی در خانواده:
1-کجی یا افتادگی یک سمت صورت( از بیمار بخواهید لبخند بزند)
2-بیحسی و کرختی بازوها(از بیمار بخواهید هر دو دست را بالا بیاورد)
3-مشکلات گفتاری (بیمار یک عبارت ساده را تکرار کند)
4- در صورت عدم توانایی در انجام حتی یک مورد از این موارد بلافاصله با اورژانس (115) تماس بگیرید.
مراقبت های بعد از سکته مغزی
1-مراقبت از سیستم گوارش
این بیماران بعلت نداشتن رفلکس بلع دارای لوله معده هستندو از این طریق تغذیه میشوند .رژیم غذایی بیمار رژیم نرم و مایعات و پر پروتئین میباشدو هنگام غذا دادن به بیمار از راه لوله حتما در وضعیت نشسته یا نیمه نشسته قرار گیرد.
2- مراقبت از سیستم ادراری و تناسلی
این بیماران بدلیل آسیب وارده به مغز ممکن است دچار بی اختیاری ادرار و مدفوع گردند.جهت این بیماران سند ادراری گذاشته میشود.مراقبت از سند ادراری و تمیز نگه داشتن ناحیه تناسلی بیمار پس از هر اجابت مزاج بسیار ضروری میباشد.
3- مراقبت از چشم
در صورتیکه فرد در پلک زدن دچار مشکل باشد بهتر است از قطره های اشک مصنوعی استفاده شود.
4- مراقبت از پوست
بعلت عدم تحرک در این بیماران پوست مستعد زخم بستر میباشد بخصوص در افرادی که دچار دیابت هستند جهت پیشگیری بهتر است هر 2 ساعت وضعیت بیمار تغییر داده شود همچنین روزانه چندبار قسمتهایی از بدن بیمار که تحت فشار هستند با روغن ماساژ داده شود اینکار مانع از ایجاد زخم بستر در این بیماران میگردد.
